OV-Corridor Breda-Utrecht

De bereikbaarheid van de stedelijke regio’s Breda, Gorinchem en Utrecht komt steeds verder onder druk. De A27 kent veel congestie en er bestaat geen ‘spoorwaardig’ alternatief voor deze corridor. Studio Bereikbaar en Inno-V hebben in 2019 een studie naar de OV-corridor Breda-Gorinchem-Utrecht uitgevoerd. De vraag ging over het in beeld brengen van de kansen om in 2040 met een innovatief OV-concept de ontbrekende schakel Breda-Gorinchem-Utrecht in te vullen en over het optimaliseren van de OV-verbinding op de middellange en korte termijn (tijdens ombouw A27). Hierbij hebben wij ons gefocust op het grotere overkoepelende ruimtelijk-economische verhaal over de bijdrage van de verbinding aan het waarmaken van ambities in de regio, het reizigerspotentieel en het bijbehorende OV-systeem/vervoersconcept.

De volgende uitgangspunten zijn in onze aanpak gehanteerd:

• Het vervoersysteem biedt de grootste meerwaarde als deze direct, frequent en snel herkomst- en bestemmingsgebieden in de drie stedelijke agglomeraties Breda, Gorinchem/Drechtsteden en Utrecht bedient en verbindt – de herkomst- en bestemmingsgebieden die met name de trein, maar ook busdiensten nu niet direct verbinden. De meerwaarde ten opzichte van de trein zit enerzijds in de mogelijkheid om met hoge frequentie te rijden en anderzijds in het minimaliseren van overstappen. Het voor- en natransport kan beperkt worden tot een korte afstand lopen en fietsen;
• We hebben een aanpak gekozen waarbij een focus lag op het duiding geven aan de gevoeligheden van het concept: wat doen bepaalde keuzes voor de vervoersvraag of de potentiële vervoersmarkten? Hiervoor zijn kwantitatief verschillende corridors en het gebruik van auto en OV daar vergeleken.

• Bij de start van het project lag er echter geen eenduidige visie met ruimtelijk-economische ambities en kansen voor de corridor. Deze ruimtelijk-economische onderlegger vormde voor ons een belangrijke werkstroom in de studie. Mobiliteit en bereikbaarheid zijn tenslotte nooit een doel opzich. Voor gebruikers is mobiliteit een middel om sociale, economische en recreatieve activiteiten te kunnen ondernemen in een specifiek gebied. De agglomeratiekracht is op drie schaalniveaus onderzocht: internationaal, nationaal en regionaal. Met Tigris XL zijn de veranderingen die in het ruimtelijk domein optreden ten gevolge van aanpassingen in het vervoersysteem gemodelleerd.
• Vanwege de korte looptijd moest er snel naar een resultaat gewerkt worden. Daarvoor hebben we een aanpak in sprints gehanteerd, zodat al snel een eerste versie van het verhaal lag. Ook is een 365-graden-aanpak ingezet. Het idee achter 365-graden-effectbepaling is dat er geen methodiek beschikbaar is die alle relevante effecten volledig, compleet en inzichtelijk in beeld brengt. Een compleet inzicht kan wel bereikt worden door een combinatie van methoden te hanteren. Verschillen zijn daarbij geen probleem maar juist een middel om tot een goede duiding te komen.